#6 - Sociale profilering bij de zelfscankassa

Voor de vijfde keer word ik uitverkoren. En dat terwijl ik nog geen tros bananen zal jatten. "Het moet minstens Britse-treinroofallure hebben", zeg ik tegen het winkelmeisje, dat er niks van begrijpt.

Vrijpost - 6

Het is weer eens zover bij de Appie: Robbie wordt sociaal geprofileerd. Met mijn grote blote voeten in aftandse slippers en mijn inmiddels wel heel merkwaardige onderlijf in een oude versleten joggingbroek - het kruis hangt net zo laag als dat van de lange Jaeger-onderbroek waarin mijn vader zich vroeger ‘s winters hulde - word ik bij een zelfscankassa aangesproken door een winkelmejoffer die met de taak is belast de boel in de smiezen te houden.

“Mag ik uw aankopen even checken?”

Ik zucht diep en open mijn boodschappentas voor haar: “Doe maar wat je niet laten kunt, liefje. Maar ik zeg je alvast dit: als ik de boel wil belazeren, dan doe ik het echt niet hier. Het moet minstens Britse-treinroofallure hebben. Waar zie je me voor aan? Ik ga toch geen tros bananen jatten? Dat doet een Ronnie Biggs niet!”

Zij snapt mij niet, zo te zien, en aangezien u misschien geen idee heeft waarom ik dit vertel citeer ik hier toch eerst maar even, ter verduidelijking, dat artikel in De Volkskrant: “De opmars van zelfscankassa’s gaat hand in hand met een stijging van winkeldiefstallen. Supermarkten moeten alles uit de kast halen in de strijd tegen proletarisch winkelen, van software die gele uien herkent tot de oude vertrouwde steekproef.”

En: “Ook in Nederland verwisselen klanten steeds vaker het mijn en dijn. Na een jarenlange daling noteerde de politie in 2022 met ruim veertigduizend geregistreerde gevallen het hoogst aantal winkeldiefstallen sinds 2015. Afgelopen januari was met 3.854 geregistreerde winkeldiefstallen zelfs het slechtste begin van het jaar ooit in de politiestatistieken. De politie vermoedt dat de energiecrisis, de hoge voedselprijzen en de vele zelfscankassa’s debet zijn aan het probleem.”

Zo is het natuurlijk. De kat wordt er wat al te nadrukkelijk mee op het spek gebonden. Reeds bij de introductie van de zelfscanners voorspelde ik dat dit zou gebeuren. Het zal ongetwijfeld kloppen dat onze supermarktketens, al calculerend, toen reeds rekening hielden met een toename van de diefstalcijfers. Maar dat het zó uit de hand zou lopen? Dat hadden ze vast niet gedacht.