De gezagscrisis in Nederland is nog groter dan ik al dacht

Er lijkt bij de boven-ons-gestelden een psychologisch beschermingsmechanisme in werking getreden waarbij de hersenen de realiteit wegens te grote pijnlijkheid niet accepteren. Twee columns.

Dec 04, 2025

Telegraaf 4 december

Wat is de overeenkomst tussen het vuurwerkschandaal in de Johan Cruijff Arena en de inbraak in de auto van een Amerikaans echtpaar in een Apcoa Parkeergarage bij het Marie Heinekenplein?

Ja, nee, tuurlijk, daar heeft u gelijk in: beide gebeurtenissen vonden plaats in ons geliefde hoofdgehucht. Maar in dit geval is dat slechts bijzaak. Het is niet helemaal zonder betekenis, Amsterdam heeft wel degelijk een reputatie op dit gebied, maar het probleem dat het antwoord vormt is landelijk.

Dit is dat antwoord: er is in beide gevallen sprake van een totale handhavingsfaal, dé Hollandse ziekte van dit moment, die op beleidsniveau veel te vaak wordt ontkend. Soms denk ik zelfs: de boven-ons-gestelden kijken zo structureel weg bij wetsovertredingen dat het wel lijkt alsof er een onbewust psychologisch beschermingsmechanisme in werking is getreden waarbij de hersenen de realiteit wegens te grote pijnlijkheid niet accepteren.

Hoe dan ook zitten wij er als volk maar mooi mee.

Eerst even dat jonge Amerikaanse ‘influencer-koppel’. Toch al in de veronderstelling dat die Amsterdamse parkeergarage goed beveiligd was, zoals hen op bordjes bij de ingang was beloofd, besloten Jason en Nikki Wynn hun auto voor alle zekerheid ook nog pal onder een beveiligingscamera te parkeren. Ze hadden namelijk professionele videoapparatuur ter waarde van duizenden euro’s in de kofferbak liggen.

En wat bleek na terugkomst? Juist: de apparatuur was toch gejat, waarna ze zowel bij de afdeling beveiliging van de garage als bij de politie in een handhavingsdoolhof belandden waaruit geen enkele positieve ontsnapping mogelijk bleek. Want tja, de privacyregels, hè. En de overbelasting. En het gebrek aan tijd bij de aangifte. De gebruikelijke wegwuifreacties. „De dieven komen er gewoon mee weg”, concludeerde het stel, nogmaals: als ‘influencer-koppel’. Daar kun je lacherig over doen, over die manier van broodwinning bedoel ik, maar daardoor gaat het wel de wereld rond. We staan gigantisch voor joker.

En dan nu dat vuurwerkschandaal tijdens Ajax - FC Groningen. Daar is al veel over gezegd en geschreven, maar wat tot nu toe opvallend weinig aandacht kreeg is het feit dat Amsterdam al jaren een algeheel lokaal verbod voor consumentenvuurwerk kent. Je mag er alleen ‘Fop- en schertsvuurwerk (Categorie F1)’ afsteken, zoals sterretjes en rotjes. Categorie 2 is 365 dagen per jaar verboden, al mogen de Amsterdamse winkels het wel weer - over hollanditis gesproken - verkopen.

Iedereen wist wat de F-Side van plan was. Echt iedereen, van politie tot Ajax-bestuur en -management, tot ordehandhavers, tot tante Sjaan de toiletjuffrouw, noem maar op. Zelfs scheidsrechter Bas Nijhuis was op de hoogte gesteld. Ze wisten alleen niet dat het een soort tweede Bombardement van Dresden zou worden. Waarom werd ook dit weer gedoogd? Waarom is er in vredesnaam niet vooraf ingegrepen? Waarom lieten ze dat gajes gewoon hun gang gaan?

Zijn ze echt zo bang voor die gasten?

Dan is de gezagscrisis in Nederland nog groter dan ik al dacht.

Wie hier kwaad wil, heeft vrij spel.

Volgende stap: een Wet tegen de Waarheid

En plots was daar Gompie weer. Nostalgische gevoelens maakten zich van mij meester. Ik zag ze terstond weer voor mij, de Bassie & Adriaan van het coronatijdperk: Gompie & Kuip, zonder wie de talkshows vijf jaar terug niet eens bestaansrecht zouden hebben gehad.

Weet u het nog? Er hoefde maar een landgenoot ergens te niezen of IC-arts Diederik Gommers en professor Ernst Kuipers, die het later zelfs nog tot minister zou schoppen, verschenen saampjes al op de televee om de gevolgen van het uitbarsten van een onstuitbare nieuwe Covid 19-variant voor de geketenden thuis voor de buis te duiden. Ik dacht er met weemoed aan terug, totdat Gompie vorige week bij Pauw & De Wit een opzienbarende uitspraak deed.

Het onderwerp was een van de schandelijkste verschijnselen van deze tijd: agressie tegen hulpverleners. Diederik Gommers werd gevraagd naar zijn ervaringen als ic-hoofd bij het Erasmus MC. „We zien het vaker bij immigrantenfamilies. Dat gebeurt vooral als we willen stoppen met een behandeling, omdat het medisch zinloos is, zoals dat bij wet is geregeld. Dan krijg je daar ruzie over, er is onbegrip.”, antwoordde hij.

Nu wist iedereen die de afgelopen jaren een beetje om zich heen heeft gekeken dat natuurlijk allang, net als trouwens het volgende: hoe lager de cognitieve vaardigheden, hoe groter de kans op fysieke agressie. Laat ik dat laatste echter maar voor een andere keer bewaren, bijvoorbeeld voor het moment waarop ik mezelf aan boord van een anoniem solozeilschip onvindbaar heb gemaakt in de Oceanische Pool van Ontoegankelijkheid (Point Nemo), waar je door veel zware stormen kunt worden geplaagd, maar niet door die van de verontwaardiging van deugend Nederland.

Wat het buitengewoon opmerkelijk maakte was dat iemand van bevoegde zijde het zei, waarna uiteraard onmiddellijk het gegil en gekrijs der correcten die dat niet accepteerden een aanvang nam. De stichting Nationaal Netwerk Inclusieve Zorg nam er fel stelling tegen, de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) zei dat iederéén agressie vertoont en ook het Erasmus zelf sloeg dermate aan het downplayen dat Gompie zich gedwongen voelde om te verklaren dat hij misschien iets te harde woorden had gebruikt. Het taboe moest hoe dan ook in stand worden gehouden, de olifant in de kamer mocht inderdaad niet worden benoemd.

Arme Gompie.

Spreekt-ie de waarheid, alleen de waarheid en niets dan de waarheid, krijgt-ie dit voor zijn kiezen.

Er wordt zo verwoed verdrongen en/of weggekeken, dat ik de boven-ons-gestelden inmiddels zelfs in staat acht om een wet tegen het vertellen van de waarheid in het leven te roepen.

„1. Het is eenieder, zich bevindende op het grondgebied van het Rijk, ten strengste verboden de waarheid te spreken, te schrijven, te suggereren of anderszins te openbaren.”

„2. Het onder het eerste lid genoemde verbod strekt zich uit tot alle facetten van het maatschappelijk verkeer, waaronder begrepen doch niet beperkt tot: a. het doen van wetenschappelijk verifieerbare beweringen; b. het correct beantwoorden van de vraag ’Hoe gaat het met u?’”

Zoiets.

Benieuwd wat Gompie daar stiekem van vindt.

Te veel gedoe bij de betaling? iDeal is er ook, zowel voor een abo als voor een donatie. Klik op een van onderstaande buttons. Desgewenst wordt naar evenredigheid toegang tot de betaalde Substack-inhoud verleend.

Er is een gat in de betaalmuur. Na drie verwijzingen mag je een maand naar binnen, na zeven verwijzingen drie maanden, na twaalf verwijzingen een half jaar.

Uiteraard behoort een abonnement op de Telegraaf ook tot de mogelijkheden. Klik op onderstaande button.