#39 Met de stem van mei

Veertien jaar geleden verscheen Motorrrraria, volgens uitgever AFdH 'een vreemd boek boordevol motorfietsverhalen en curieuze foto's'. Ik schreef er een kort verhaal voor.

Vrijpost - 39

Negen jaar oud, verliefd op zijn moeder: de Jeppe van 1956. Zijn moeder is een betoverende, donkere vrouw, een Noord-Hollandse uit Noord-Hollandse ouders, maar met de ogen en het haar van de meisjes die na de avondmaaltijd gearmd langs de haven van Pozzuoli flaneren. Overal waar zij loopt, volgt hij haar. Hij is haar enige kind.

Buurman Rooks noemt hem De Schaduw. Als de vader van Jeppe op zee verblijft, komt Rooks, een weduwnaar, regelmatig via de achterdeur binnen. Is Jeppe thuis, dan klimt de jongen bij zijn moeder op schoot, vaker dan wanneer er iemand anders op bezoek is. Zijn blik vol argwaan, terwijl hij uitdagend tegen haar aanschurkt.

'Aha, De Schaduw, dat is waar ook, 't is woensdagmiddag.' Rooks zegt het met een rauwe, scherpe stem, slechts van toon veranderend als de maand mei zich aandient. Dan staat hij dagelijks uren zwijgend tegen het muurtje van zijn voortuin geleund. Breekbaar als een dun wijnglas, blik naar de grond, Golden Fiction tussen de zwaar beringde vingers. De oorlogsdagen. Zijn zoon kwam niet terug.

Buurman Rooks is een vroegtijdig gepensioneerde fotograaf en een verwoed motorrijder. Hij heeft zijn winkel in het centrum van de stad van de hand gedaan, hij is in goeden doen, hij bezit een zwarte, drie jaar oude Matchless 500cc. Sinds kort gaat hij een paar keer per week rijden met Yuri, een jongeman uit Boedapest. Een maand geleden heeft hij hem in huis genomen.

Net als duizenden anderen is Yuri zijn vaderland ontvlucht nadat de Sovjets de Hongaarse Opstand hebben neergeslagen. Als hij bij Rooks is ondergebracht, koopt hij met geld dat hij van zijn weldoener leent een rode Jawa Perak 250cc, ééncilinder, tweetakt. Yuri is een mooie jongen, die met dezelfde vanzelfsprekende nonchalance op zijn motor zit als Marlon Brando in The Wild One. Hij heeft een litteken boven zijn linkerwenkbrauw en spreekt enkele woorden Duits.

Eén keer wekt de Hongaar, een handige vent die al na een paar dagen kleine klusjes in de buurt begint te doen, Jeppe's bewondering.

'Guck mal', zegt hij, vlak voordat hij een schemerlamp op het dressoir van Rooks aanklikt. Het licht springt aan, er verschijnt een papieren doodshoofdje op de kap, zorgvuldig tegen de binnenzijde geplakt.

In die dagen haast de moeder van Jeppe zich steeds naar het voorraam als zij Yuri zijn Jawa hoort starten.

Het zachte gebons van vogellichamen tegen de ramen

Het is pas half december, maar de winter is reeds begonnen. Net als in de voorafgaande winter, die van het Pact van Vrouwbuurstermolen tussen de vijf koplopers in de Elfstedentocht, vriest het hard. Nu al kampen de vogels met een voedselgebrek.

Van de sneeuw is die dag geen centimeter gesmolten, voor Jeppe's moeder geen beletsel om met een grote zak oud brood in haar hand en een smeulende Lexington in haar mondhoek aanstalten te maken om in hun Ford Zodiac te stappen. Zij wil naar de Troelstrakade rijden, vijfhonderd meter verderop. Zij is een van de weinige vrouwen uit de buurt met een rijbewijs.

Zij vraagt Jeppe of hij meegaat. Hij reageert nurks, wegkijkend. Wat is er vandaag met jou aan de hand, vraagt zij. Niks. Kom nou, dit duurt al de hele dag, wat is er loos. Niks. Klassieke moeder-en-zoon discussie, om duizenden verschillende redenen gevoerd. En weer wint de moeder: uiteindelijk weet zij haar zoon achterin te commanderen.